ઓખાહરણ-કડવું-૬૬  (રાગ:ધવળ-ધનાશ્રી) ઓખા અનિરુધ્ધ વચ્ચે વાર્તલાપ શુકદેવ કહે છે પરીક્ષિતને, તમે સાંભળો કહું એક વાતજી; કૃષ્ણકુંવરને બાંધી રાખ્યો, ઓખાના ઘરમાંયજી નાનાં વિધનાં બંધન કીધાં, કાઢી ન શકે શ્વાસજી; એક એકના મુખ દેખી, દામણાં દેખી થાય છે ઉદાસજી બાણમતી બાણાસુરની રાણી, જળ ભરે છે ચક્ષુજી; પુત્રી જમાઈને ભૂખ્યા જાણી, છાનું મોકલેં ભક્ષજી કષ્ટ દેખી નાથનું ઓખા, નયણે ભરે છે નીરજી; અનિરુદ્ધ આપબળે કરીને, ઓખાને દે છે ધીરજી. આદરું તો અસુર કુળને, ત્રેવડું તૃણમાત્રજી; શોભા રાખવા શ્વસુરની તો, હું બંધાયો છું ગાત્રજી. મરડીને ઊઠું તો શીઘ્ર છુટું, દળું દાનવ જુથજી; શું કરું […]

ઓખાહરણ-કડવું-૬૪   (રાગ-ચાલ) અનિરુદ્ધને કારાગૃહમાં રાખ્યો ચિત્રલેખા કહે બાઇ શેની રડે છે, તારા કંથની નહિ થાય હાણ; જઇને હું સમજાવું છું રે, તારા પતિના નહિ લે પ્રાણ. ચિત્રલેખા આવી ઉભી રહી, જ્યાં પોતાનો તાત; સાંભળો પિતા વિનંતિ, કહેશો સમજાવી અહીં વાત. એ છે મોટાનો છોકરો તે, તમે જોઇને છેદજો શીશ; માથા પર શત્રુ થાશે, હળદર ને જુગદીશ. એને વડવે બળી પાતાળે ચાંપ્યો, એવા જે એનાં કામ, વગર વિચારે મારશો તો, ખોશો ઘર ને ગામ. પ્રધાને જઇ કહ્યું, જ્યાં બાણાસુર ભૂપાળ; રાજા રખે એને મારતા, એ છે મોટાનો બાળ. પરણી કન્યા કોઇ […]

ઓખાહરણ-કડવું-૬૩   (રાગ-રામકલી) ઓખાનો વિલાપ મધુરે ને સાદે રે હો, ઓખા રુવે માળિયે રે હો; બાઇ મારા પિયુને લઇ જાય, મારા વતી નવ ખમાય, હમણાં કહેશે રે હો, પિયુજીને મારીઆ રે. બાઇ મારાં પેલાં તે ભવનાં પાપ, બાઇ મારો આવડો સો સંતાપ; શે નથી મરતો પાપી બાપ, માથેથી આભ તૂટો રે, હો પડજો સગા બાપને રે. હારે મારા કંથની કોમળ કાય, એવા તે માર કેમ ખમાય; આ પેલા દુષ્ટને ના મળે દયાય, રંડાપણ આવ્યું રે, હો બાળપણા વેશમાં રે.

ઓખાહરણ-કડવું-૬૨   (રાગ-ગેડી) બાણાસુર બાણ વડે અનિરુદ્ધને બાંધ્યો અશ્વ કુંવર રથે ભાથા ભરી, આવ્યો બાણાસુર વેગે કરી; જોધ્ધાને નવ માયે શૂર, ચઢી આવ્યું એમ સાગરપૂર. વાજે પંચ શબ્દ રણતુર, મારી જોધ્ધા કર્યા ચકચુર; બાણાસુરનાં છૂટે બાણ, છાઇ લીધો આભલીઆમાં ભાણ. થયું કટક દળ ભેળાભેળ; જેમ કાપે કોવાડે કેળ; આવ્યા એટલા ધરણી ઢળ્યા, તેમાં કોઇ પાછા નવ વળ્યા. આવી ગદા તે વાગી શીશ, નાઠો હસ્તી પાડી ચીસ; બાણાસુર પર ભોંગળ પડી, ભાગ્યો રથ કડકડી. રાયની ગઇ છે સુધ ને શાન, ભાંગ્યું કુંડળ છેદ્યા કાન, પાછો લઇ ચાલ્યો પ્રધાન, ઘેર જાતામાં આવી સાન. […]

ઓખાહરણ-કડવું-૬૧   (રાગ-સિંધુ) અનિરુદ્ધ-બાણાસુર વચ્ચે વાર્તાલાપ આવી સેન્યા અસુરની, અનિરુધ્ધ લીધો ઘેરી; કામકુંવરને મધ્યે લાવી, વીંટી વળ્યો ચોફેરી. અમર કહે શું નીપજશે, ઇચ્છા પરમેશ્વરી; રિપુના દૈત્યના જુથ માંહે, અનિરુધ્ધ લઘુ કેસરી. બાણરાયને શું કરૂં, જો ભોંગળ ધરી ફોગટ; વેરી વાયસ કોટી મળ્યા, હવે કેમ જીવશે પોપટ. બાણાસુરે સુભટ વાર્યા, નવ કરશો કો ઘાત; વીંટો ચો દિશ સહુ મળીને, હું પૂછું એને વાત. માળિયેથી ઓખાબાઇએ, રુદન મૂક્યું છોડી; પિતા પાસે જોધ્ધા સરવે, હાથ રહ્યા છે જોડી. બલવંત દિસે અતિ ઘણું, સૈન્ય બિહામણી; પવનવેગા પાખરીઆ તે, રહ્યા રે હણહણી. આ દળ વાદળ કેમ […]

ઓખાહરણ-કડવું-૬૦   (રાગ-વેરાડી) ઓખા અનિરુદ્ધને યુધ્ધ ન કરવા વિનવે છે. ઓખા કરતી કંથને સાદ રે, હો હઠીલા રાણા; એ શા સારું ઉન્માદ, હો હઠીલા રાણા. હું તો લાગું તમારે પાય, હો હઠીલા રાણા; આવી બેસો માળિયા માંય, હો હઠીલા રાણા. હું તો બાણને કરું પ્રણામ, હો હઠીલા રાણા; છે કાલાવાલાનું કામ, હો હઠીલા રાણા. ૩. એ તો બળીયા સાથે બાથ, હો હઠીલા રાણા; એ તો જોઇને ભરીએ નાથ, હો હઠીલા રાણા. એ તો તરવું છે સાગર નીર, હો હઠીલા રાણા; બળે પામીએ ન સામે તીર , હો હઠીલા રાણા. મને થાય […]

ઓખાહરણ-કડવું-૫૯   (રાગ-સામગ્રી) ઓખા – અનિરુદ્ધ વાર્તાલાપ- અસુરો સાથે અનિરુદ્ધનું યુધ્ધ મારા સ્વામી હો ચતુર સુજાણ, બાણદળ આવ્યું રે, જાદવજી; દિસે સૈન્ય ચારે પાસ, હવે શું થાશે રે. જાદવજી. એવા બળીયા સાથે બાથ, નાથ કેમ ભીડો રે, જાદવજી; સામો દૈત્ય છે કુપાત્ર, માટે ડરીને હીંડો રે. જાદવજી. એ દળ આવ્યું બલવંત, દિશે રીસે રાતા રે, જાદવજી; એકલડા અસુરને મુખે, રખે તમે જાતા રે, જાદવજી. ઓ ગજ આવે બલવંત, દંત કેમ સહેશો રે, જાદવજી; અસુર અરણ્ય ધાય, તણાયા જાશો રે. જાદવજી. એવું જાણીને ઓસરીએ, ન કરો ક્રોધ રે, જાદવજી; એકલડાનો આશરો શાનો, […]

ઓખાહરણ-કડવું-૫૮   (રાગ-ભુપાળ) ઓખા – અનિરુદ્ધ વાર્તાલાપ- અસુરો સાથે અનિરુદ્ધનું યુધ્ધ ઓખા કહે કંથને એમ ન કીજે રે, બળીયાશું વઢતાં બીજે. એ ઘણા ને તમો એક, તાતે મોકલ્યા જોધ્ધા અનેક. દૈત્યને અનેક વાહન તમો પાળા, એ કઠણ તમો સુંવાળા. એને ટોપ કવચ બખ્તર, તમારે અંગે પીતાંબર. દૈત્યને સાંગ બહુ ભાલા, પ્રભુ તમો છો ઠાલામાલા. આ તો મસ્તાના બહુ બળિયા, તમો સુકોમળ પાતળિયા. પહેલું મસ્તક મારું છેદો, સ્વામી પછી અસુરને ભેદો. તમારે દેહને દેખીને હું તો મોહું, નેત્રે જુદ્ધ કરતાં કેમ જોવું; મુવા દૈત્ય કેરા હોકારા, પ્રભુ પ્રાણ કંપે છે મારા. ઇચ્છા […]

ઓખાહરણ-કડવું-૫૭  (રાગ-સોરઠ) કોભાંડ-બાણાસુર વચ્ચે વાર્તાલાપ- અનિરુદ્ધ ઉપર આક્રમણ કૌભાંડ કહે તું સાંભળ રાજા, કહું એક સાચો મર્મ; એ ભોંગળે દસ લાખ માર્યા, તેણે ન રહ્યો તારો ધર્મ. અચરજ એક લાગે છે મુજને, પડી અસંગે વાત; એક ભોંગળે દસ લાખ માર્યા, કીધો મહા ઉત્પાત. પૂરવે મેં તેને પ્રિછવ્યો, અહંકારે થયો તું અંધ; અહંકારે લંકા ગઇ, રામે માર્યો દસસ્કંધ. અહંકાર ચંદ્રમાએ કર્યો, તેને રોહીણીશું સંજોગ; છવ્વીસ નારી પરહરી, માટે ભોગવે ક્ષય યોગ. એવા અહંકાર હું અનેક કહું, સાંભળને ભૂપાળ; વાંક કોઇનો કહાડીએ નહિ, પણ ફુટ્યું તારૂં કપાળ. અહંકાર તુજ બાપે કર્યો, જેણે […]

ઓખાહરણ-કડવું-૫૬  (રાગ-ઢાળ) બાણાસુરના સૈન્યનો  અનિરુદ્ધ નાશ કર્યો ઘેલી નારી કાલાવાલા, જે કરે તે ફોક; અમે એવું જુદ્ધ કરીએ, તે જાણે નગરના લોક. તું જાણે પિયુ એકલાને, હાથ નહીં હથિયાર; તારા બાપે ચાર લાખ મોકલ્યા, તે મારે માના છે ચાર. તું જાણે પિયુ એકલાને, કર નહિ ધનુષ ને બાણ; એક ગદા જ્યારે ફરશે ત્યારે, લઈશ સર્વના પ્રાણ. ચિત્રલેખા ચતુરા નારી, વિધાત્રીનો અવતાર; ઓખાએ તે ધ્યાન ધરિયું, આવી માળિયા મોઝાર. એવું એમ કહીને જોયું શય્યામાં, ગદા તો નવ દીઠી; ચમકીને પૂછ્યું ચિત્રલેખાને, અંગે લાગી અંગીઠી. ચિત્રલેખા કહે મહારાજા હું તો, ચતુરા થઈને […]