જીવન પામર કયારે બને? * જીવ બર્હિમુખ બની ભોગવટાની ઇચ્છા કરે ત્યારે.

મનનું નિયમન કરવાનો ઉપાય શું? * જે પરિચિત છે તેમાંથી મુકતિ મળે તો જ મન નિયમનમાં આવે. * મનને આત્માનાં અંકુશ હેટળ લાવવુંજોઈએ.તો જ મનની સકળ પ્રવૃતિ થંભી જાય. * મનને ભેદોના પ્રદેશમાં પ્રવેશવા ન દેવું. એમ થશે તો તે વિક્ષેપથી મુકત બનશે અને આત્માના અંકુશમાં આવી જશે. * અભ્યાસ અને વૈરાગ્યથી મનને નિયમનમાં લાવી શકાય.આ બંને એકસાથે સક્રિય જોઈએ. * મનને કયાંય વળાગવા ન દેવું.ઇન્દ્રિૌઓને કોઈ પણ પદાર્થોમાં કે વ્યક્તિમાં ન ફસાવા દેવી. * મનના વ્યાપારોને સાક્ષીભાવે જોવા.

મન પરમાત્મામાં સ્થિર બને તે માટેનો ઉપાય? * ભગવાનન્પ યથાર્થ મહિમા સમજવા પ્રયત્ન કરવો. * મનનું સ્વરુપ ઓળખી લેવું જરૂરી.મનમાં પાંચ પ્રકારની વૃતિઓ રહેલી છે; (૧)પ્રમાણ(૨)વિપર્યય(૩)વિકલ્પ(૪)સ્મૃતિ(૫)નિદ્રા -પ્રમાણ એટલે જાણાવાનું સાધન. -વિપર્યય એટલે જયાં અમુક વસ્તુ ન હોય ત્યાં તે હોવાનું માનવાનો ભ્રમ.છીપમાં રુપુ કે દોરડીમાં સ્સપ માની લેવા. -વિકલ્પ એટલે સંદેહ, અનિશ્ચય;ધણી વસ્તુઓમાથી ગમે તે એક લેવાની છુટ હોવી તે. * સ્મૃતિ એટલે સ્મરણ;યાદ;વિવેક અને જાગૃતિ. -નિદ્રા એટલે ઊંધ. * મનની ત્રણ વૃટિઓ પણ ગણાવાય છે;શાન્ત,ધોર અને મૂઢ. -શાંત એ સ્સ્ત્વિક વૃતિ છે વૈરાગ્ય,શાંતિ,ઓદાર્ય વગેરે ગુણો તેમા સમાવિષ્ટ થાય છે. […]

મનને ટાળવું કઈ રીતે? * પરમાત્મામાં એને લીન કરીને. * એની મૂળ પ્રકૃતિ ભટકવાની છે તેને તેમ કરતાં રોકી ભગવતતત્વ સાથે તેને જોડવું. * સંસારના વિષયોનું તેની પાસે વિસ્મરણ કરાવવું.પરમાત્માનું સતત સ્મરણા કરાવવું. * કર્તાપણાના ભાવથી તેને અગળું કરવું. * ઇચ્છા અને સંતાપરૂપી હથિયાર એની પાસેથી લઈ લેવાં. * એ અસદ છે એવો નિશ્ચય કરી એના આશ્રયમાંથી મુકત થવું.

મન કયારે અશુધ્ધ બને છે? * એને કોઈને કોઈ પ્રકારની વળગણ ચીટકે છે ત્યારે. * એ કશાકમાં આસક્ત બને ઍ ટાઆઋઍ. મન કયારે વિક્ષિપ્ત બને છે? * વૃતિઓને અધીન બને છે ત્યારે. * એની ધારણાઓ ઊંધી વળૅ છે ત્યારે.

મનને ક્ષીણ કરવાના ઉપાયો કયાં? * પ્રકૃતિના મુળ તત્વોનો નાશ થતો નથી કારણકે બધા તત્વો અનાદિ છે. * મનના હા માથી લગામ લઈ લેવી. * મનથી અળગા થઈ જવું. * મનને અધ્ધર લટકાવી દેવું. * રાગ-દ્રેષનું અસ્તિત્વના રહેવું.કહો કે સકળ વૃતિઓનું પાતળા પડી જવું.

મનની વૃતિઓ કયાં તત્વોમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે? * પતંજલિ મુનોએ પાંચ તત્વો દર્શાવ્યા છે. -પ્રમાણ ; તાર્કિક વિચારણા. -વિપર્ચય ઃ આવેગયુકત વિચારણા -વિકલ્પ ; કલ્પના. -નિદ્રા. -સ્મૃતિ

મનને કોણ બગાડે છે? * દશ્ય વુભાગ. * ષડરિપુઓ. -કામ,ક્રોધ,લોભ,મદ,મોહ અને મત્સર.

ભગવાન કોનો યોગક્ષેમ સંભાળે છે? * જે સર્વ કાર્યમાં ભગવાનને આગળા રાખે છે અને પોતે પાછળ રહે છે,ીટલે કે ભગવાનને મુખ્ય રખી પોતાનું કર્તાપણુ અથવા કર્તાભાવ છોડી દે છે. * ભગવાનની આજ્ઞાથી મારૂ અહી આગમન થયુ છે અને એમની ઈચ્છાનુસાર જ મેીરે ચાલવાનું છે.હુ પણાનો કે મારાપણાનો ભાવ કયારેય લાવવાનો નથી એવી સમજણ સાથે જે જીવે છે તેની સારસંભાળ ભગવાન લે છે માતાપિતાની આજ્ઞાનું પાલન કરનારની જવાબદારી માતાપિતા લે છે તેમ. * જે હ્રદયની સચ્ચાઈથી ભગવાનને પોતાનાં માતાપિતા માને છે તેની કાળજી ભગવાન લે છે. * જેની શરીર અને અદાર્થો […]

ભગવાનના માર્ગને વળગી રહેવા શું કરવું? *અંતઃકરણને ઈન્દ્રિયો સાથે ભળવા દેવું નહિ. *ભગવત સ્મરણ ાને નામ સ્મરણમાં દુબેલા રહેવું. *સંતોનો અને અનુભવી પુરૂષોનો નિરંતર સમાગમ કરવો. *ચિત્તને ભટકવા ના દેવું