જાણો ઓષધીનેઃકૌંચા (ભૈરવ શીંગ)

વીર્ય, શક્તિ તથા પુષ્ટિવર્ધક – કૌંચા (ભૈરવ શીંગ)
પરિચય :
ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશ તથા દક્ષિ‍ણ ભારતના પહાડી પ્રદેશોમાં કૌંચા (આત્મગુપ્‍તા, મર્કટી/કેવાંચ)ના, ગળો જેવા લાંબા, વર્ષજીવી વેલા થાય છે. જે ઝાડ-વાડના ટેકે ફૂલે – ફાલે છે. આ વેલનાં પાન ૩-૩ ના ગુચ્છામાં બે થી સાડાપાંચ ઈંચ લાંબા, ઘેરા લીલા અને રૂંવાટીદાર હોય છે. વેલ પર એક થી દોઢ ઈંચ લાંબા, ભૂરા કે રીંગણી રંગના, ૨૦-૨૫ના ગુચ્છામાં પુષ્‍પો આવે છે. તેમજ હેમંત પછી તેની પર આંબલીના કાતરા જેવી, વાંકી અને બહારથી તપખીરી રંગની, રૂંવાટીદાર શીંગો થાય છે. આ રૂંવાટી શરીરની ત્વચા પર અઙે, તો તેથી તીવ્ર ખુજલી અને દાહ થાય છે. દરેક શીંગ (ફળી)માં ૪ થી ૫ વાલના દાણા જેવા, ઉપરથી તપખીરી રંગના ચળકતી છાલના પણ અંદરથી સફેદ રંગના ગર્ભના મીંજ (બી) થાય છે. તેને જ ‘કૌંચ-બીજ‘ કહે છે. આ બીજ આયુર્વેદમાં ઉત્તમ વાજીકર, વીર્ય અને પુષ્ટિવર્ધક ઔષધ ગણાય છે.


ગુણધર્મો :
કૌંચા – બીજ મધુર તૂરા, કડવા ; પચવામાં ભારે, વાયુ દોષ હરનાર; કફ, પુષ્ટિ, બળ અને વીર્યધાતુને ખૂબ વધારનાર, ઠંડા, વીર્યસ્તંભક, અને કફદોષ, રક્તપિત્ત, નબળાઈનો શ્વાસ અને વાયુનાં દર્દો મટાડનાર છે. કૌંચાના બીજને દવા માટે વાપરતાં પહેલાં, તેને દૂધમાં બાફી, તેની ઉપરની ફોતરી તથા અંકુર કાઢી નાંખવા, જેથી તે શુદ્ધ થાય છે. આ રીતે શુદ્ધ કર્યા વિના કૌંચ-બીજ ખાવામાં ન વાપરવા જોઈએ.?
ઔષધિ પ્રયોગ :

By Jitendra Ravia

Jitendra RaviaIndian Journalist/Reporter, Editor of Daily News Paper, Writer/author of Magazine jeevanshailee, with responsibility of the Electronic media channel, GTPL.

jeevanshailee-requirement-ad
 
 
 
virtual follow
 
 
Spread the Word - jeevan shailee
 
market decides
 
Gujarati Social Network
કેમ છો, મિત્ર.... ગૌરવવંતા ગુજરાતીઓ નો ફેસબુક પરિવાર આપનું સ્વાગત કરવા થનગની રહ્યો છે... અહી તમે અનેક ગુજરાતી લોકો ના સંપર્ક આવશો અને ગુજરાતી સાહિત્ય ની સાથે સાથે તમે તમારા વિચારો નું પણ આદાન-પ્રદાન કરી શકશો....તો ક્ષણ નો પણ વિલંબ કર્યા વગર જોડાઈ જાવ અને તમે પછ્તાશો નહિ એનો ભરોસો હું આપું છું..અને હા મિત્ર...જો તમને આ ગ્રુપ ગમતુ હોય તો તમારા મિત્રોને ગ્રુપમાં એડ કરવાનુ ભુલશો નહી.... jeevanshailee-requirement-ad
 
Sponsors